ناز و نیاز در ادبیّات غنایی فارسی* ( با تکیه بر غزلیّات سنایی، حافظ و وحشی بافقی)

نویسندگان

  • شیما فرجی فر دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی: واحد همدان ـ ایران
  • هادی خدیوی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد همدان
چکیده مقاله:

ناز و نیاز یکی از مضمون‌های غنایی متداول در غزلیّات عاشقانه و عارفانه‌ُ ادبیّات فارسی است و شاعران و عارفان هر یک به نوع خویش این مضمون را در اشعار به کار گرفته‌اند. اساس روابط در اشعار عاشقانه و عارفانه بر پایه‌ُ عشق استوار شده و معشوق اهل ناز و عاشق پر از حسّ نیاز است. در تمامی این روابط، زمانی که معشوق روی به ناز می‌آورد، طرف مقابل یعنی عاشق نیز خریدار ناز شده و احساس نیازمندی در او نمایان می‌گردد. سبب‌ اصلی نازِ معشوق نهفته در زیبایی خود اوست و منشأ نیاز در عاشق بیش از همه وابسته به ناز معشوق است. در این مقاله بررسی توأمان ناز و نیاز در اشعار سنایی به عنوان شاعری عارف، حافظ به عنوان شاعری عاشقانه ـ عارفانه‌گو و وحشیِ عاشقانه‌سرا در نوع خود جالب توجّه است و نگارندگان می‌کوشند به سؤالاتی از این دست پاسخ دهند: ناز و نیاز عاشقانه چیست؟ ناز و نیاز عارفانه چیست؟ ناز و نیاز عاشقانه چه وجوه اشتراک و افتراقی با ناز و نیاز عارفانه دارد ؟ نیز انواع ناز و نیاز مورد مداقه واقع می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جلوه‌های ناز و نیاز در ادب عاشقانه و عارفانه (با تکیه بر غزلیّات سنایی، حافظ و وحشی بافقی)

ناز و نیاز یکی از مضامین رایج در اشعار عاشقانه و عارفانه ادب پارسی است. در روابط عاشقانه هرگاه در یکی از دو طرف، احساس نیاز شکل گیرد، معمولاً طرف مقابل به ناز روی آورده و آن­گاه که در دیگری احساس بی‌نیازی پررنگ شود، طرف مقابل نیازمندانه به جانب او روی می‌آورد. باید گفت اصولاً چنین روابطی که مبتنی بر ناز و نیاز است در کنش‌ها و گفتگوهای عاشقانه و عارفانه ادب پارسی جلوه‌ای بارز می‌یابد. نوشته حاضر م...

متن کامل

جلوه های ناز و نیاز در ادب عاشقانه و عارفانه (با تکیه بر غزلیّات سنایی، حافظ و وحشی بافقی)

ناز و نیاز یکی از مضامین رایج در اشعار عاشقانه و عارفانه ادب پارسی است. در روابط عاشقانه هرگاه در یکی از دو طرف، احساس نیاز شکل گیرد، معمولاً طرف مقابل به ناز روی آورده و آن­گاه که در دیگری احساس بی نیازی پررنگ شود، طرف مقابل نیازمندانه به جانب او روی می آورد. باید گفت اصولاً چنین روابطی که مبتنی بر ناز و نیاز است در کنش ها و گفتگوهای عاشقانه و عارفانه ادب پارسی جلوه ای بارز می یابد. نوشته حاضر م...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی و مقایسه ناز و نیاز در غزلیات سعدی و وحشی بافقی

بازتاب ناز و نیاز در غزلیات سعدی و وحشی بافقی، موضوع اصلی این رساله است. عشق به عنوان محوری ترین موضوع شعر فارسی، بیشتر در قالب غزل و با جلوه های گوناگون نمودار شده است. ذوق زمانه و قریحه ی شاعران، هم جانب جمال را نگاه داشته هم جانب کمال را، گاه به جسم گراییده و گاه راغب روح بوده، اغلب معشوق شخصیت غالب بوده و اندک مواقعی نیز عاشق؛ ولی همواره، ناز و نیاز از احوال پایدار عاشق و معشوق و از بارزتری...

15 صفحه اول

شگردها و علل و انگیزه‌های کاربرد مضامین تعلیمی در منظومه های غنایی با‌ تکیه بر منظومۀ نویافتۀ «ناز و نیاز»

اشعار تعلیمی یکی از گسترده‌ترین و رایج‌ترین گونه‌های ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی اثری کاملاً مجزا و مستقل است؛ همانند منظومه‌ها و آثاری که تنها به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می‌پردازد؛ گاهی نیز مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات به‌طور پراکنده در میان آثار دیگر ادبی مانند منظومه‌های غنایی و حماسی و یا قصاید مدحی به کار می‌رود؛ در این حالت افزون‌بر نکاستن از جنبة شاعرانة این...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 13

صفحات  177- 192

تاریخ انتشار 2012-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023